Inspekcja Transportu Drogowego jest instytucją niezbędną dla zapewnienia przestrzegania prawa w zakresie transportu drogowego. Specyfika przewozów drogowych - krajowych i międzynarodowych - a także nałożony zakres kontroli w odniesieniu do tego rodzaju transportu, jego różnorodność i kompleksowość powodują, że tylko wyspecjalizowany organ może wykonać to zadanie w sposób efektywny i właściwy - tka jak ma to miejsce w większości krajów europejskich.

Polscy przewoźnicy stracić mogą w ten sposób wiarygodność w stosunku do swych zachodnich partnerów. Jednocześnie poprzez taką decyzję Polska daje doskonały argument oponentom naszej akcesji - do wprowadzenia okresów przejściowych dla polskich przewoźników międzynarodowych w zakresie dostępu do rynków UE. Brak wyspecjalizowanej jednostki kontroli spowoduje, że przepisy regulujące transport drogowy będą martwe. Brak takiej regulacji wpłynie negatywnie nie tylko na sytuację polskich przewoźników międzynarodowych w UE a również na nasze kontakty bilateralne (wykonywanie przewozów przez przewoźników nie uprawnionych, niezgodnych z posiadanymi uprawnieniami, zwiększenie ilości nielegalnych przewozów kabotażowych wykonywanych na terenie naszego kraju przez przewoźników zagranicznych.

Rząd Polski zadeklarował w Stanowisku Negocjacyjnym, że do czasu akcesji nasz kraj wprowadzi analogiczne, jak w UE, rozwiązania prawne i instytucjonalne, umożliwiające permanentną i skuteczną kontrolę przewoźników transportu samochodowego, a etapem pośrednim tych działań będzie wdrożenie ustawy o Inspekcji Transportu Drogowego. Zadanie to ujęte zostało w Narodowym Programie Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej. Środki finansowe niezbędne do utworzenia Inspekcji Transportu Drogowego przewidziane zostały w ustawie budżetowej na 2001 r. oraz zaplanowane na 2002 r.

Warunkiem realizacji ww. projektu PHARE, jest przygotowanie podstaw prawnych (Ustawa) i uregulowań umożliwiających prowadzenie rekrutacji, szkolenia i egzaminowania kandydatów na inspektorów zatrudnionych w Inspekcji Transportu Drogowego. Wydłużenie czasu trwania projektu zostało uwarunkowane wejściem w życie ustawy o ITD w pierwszej połowie 2001 r., bowiem tylko w takim przypadku istnieje możliwość zrealizowania większości celów projektu.